Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, “Yerinde Dönüşüm Projesi” kapsamında zelzele bölgesinde kendi yapısını yerinde inşa edecek afetzedelere, konutlar için 500 bin lira, iş bölgeleri için 250 bin lira bağışlama verileceğini bildirdi.
Özhaseki, İller Bankası Macunköy Tesisleri’nde düzenlenen Yerinde Dönüşüm Projesi tanıtım toplantısında, 6 Şubat’taki Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen illerin hızla ayağa kaldırılması ve afetzedelerin evlerine kavuşmalarına ilişkin hayata geçirilecek yeni uygulamaların detaylarını deklare etti.
Depremin arkasından hasar gören konutların yıkımlarının hızla devam ettiğine işaret eden Özhaseki, “Şu anda ihalesi yapılmış konut sayısı 180 bin civarında. Bunların birçoğu başladı. Kimisinin kaba inşaatları bitti ve ekim, kasım, aralık ayları şeklinde onların yavaş yavaş teslimatlarına geçeceğiz.” dedi.
Bölgede yaptıkları görüşmelerde, vatandaşların şehirlerini ve hatıralarını terk etmek istemediklerini dile getirdiğini aktaran Özhaseki, “biz bazı prensipler ışığında buralarda tekrardan yapılaşmayı, sağlam zeminlerde başlatmak zorundayız. Eğer biz yerinde dönüşümü sağlayabilirsek, şehirlerimizde yaşam tekrardan canlanacak, iç dinamikler harekete geçecek, o güzelim şehirlerimiz tekrardan ayağa kalkarak, geçmişte olduğu şeklinde şaşaalı günlerine tekrardan dönecek.” ifadelerini kullandı.
Konutlar için 500 bin lira, iş bölgeleri için 250 bin lira bağışlama verilecek
Özhaseki, konutların yapımında “fay kırıklarının ve hatlarının bulunmuş olduğu bölgeler, zeminde sıvılaşma olan bölgeler, dere yataklarında asla yapılaşma olmaması ve mimarlık mühendislik hizmetlerinde sıfır hoşgörü uygulanmasına” ilişkin 4 kırmızı çizgilerinin bulunduğunu söylemiş oldu.
Yerinde dönüşümle ilgili inşaat maliyetlerini de hesaplayarak kredi ve bağışlama bölümleri geliştirdiklerini belirten Özhaseki, projeye ilişkin şu bilgileri paylaştı:
“bilhassa yurttaşlarımız bir araya gelmiş olarak gerek tek kattan oluşan gerekse birden fazla kattan oluşan konutlar yapmak istediklerinde ki yarıdan bir fazlasının bir araya gelmesiyle buna izin vereceğiz. Ortak bir hesap açıp, bu hesapta konutlar için bağışlama olarak 500 bin lira, dükkanlar için 250 bin lira nakdi yardımda bulunacağız. gene afetzede yurttaşlarımızın konutlarının büyüklüğü bakımından 500 bin lira ile 800 bin lira içinde kredi verilecek.
Dükkanlar için de 250 bin lira ile 500 bin lira içinde kredi vermeye devam edeceğiz. doğrusu brüt 100 metrekarelik bir ev için 500 bin lira bağışlama, 500 bin lira kredi vereceğiz. Eğer 150 metrekareye kadar olan bir büyüklükte konut sahibi, evlerini yapmak isterse yerinde dönüşüm için 500 bin lira bağışlama, 700 bin lira kredi vereceğiz. Eğer 150 metreden büyükse evi 500 bin lira gene bağışlama verilecek, 800 bin lira da kredi vereceğiz. Dükkan ve iş bölgeleri için hibenin haricinde, dükkanın büyüklüğü bakımından 250 bin lira ile 500 bin lira içinde kredi kullanılabilecek. Bir taraftan bağışlama vereceğiz, bir taraftan kredi vereceğiz ki bir an ilkin oradaki konutlar yapılsın.”
Krediler 2 yıl ödemesiz, toplamda 10 yıl vadeli ve faizsiz olacak
Kredilerin özelliklerine ilişkin de informasyon veren Özhaseki, “Krediler 2 yıl ödemesiz, 10 yıl vadeli ve faizsiz olacak.” dedi.
Bu paraları “hak ediş” karşılığı vereceklerini özetleyen Özhaseki, “İş başlamış olacak, devam edecek. Biz arkasından bağışlama ve kredi olarak düşündüğümüz sayıları vermeye devam edeceğiz. kimi süre Anadolu’da kendi evini tüzel kişilik, limited, anonim şirket üzerine yaptırıp bir taraftan hem evi hem de dükkanı yıkılmış olan insanoğlu oluyor. AFAD tarafında doğal ki bunlarla ilgili hak sahipliği ayrı fakat biz kentsel dönüşüm bölümümüzden bu biçim şeyleri da karşılayacağız. O konutları yıkılan şirket sahiplerini de gerçek sahibi etmeye devam edeceğiz. Onları da mağdur etmeyeceğiz.” ifadelerini kullandı.
Özhaseki, şunları kaydetti:
“Gerek il merkezlerinde doğrusu Hatay’da, Adıyaman’da, Kahramanmaraş’ta, Malatya’da gerekse depremin en oldukça hasar verdiği İskenderun, Kırıkhan, Defne, Samandağ, Pazarcık, Gölbaşı, Onikişubat şeklinde ilçelerimizde, tam 22 yerde bayındır ofisleri kuruyoruz. Yapım ve Dönüşüm Ofisi olarak adlandırdığımız bu ofislerde görevli arkadaşlarımız bulunmuş olduğu şeklinde bununla birlikte o ilde eğer büyükşehir var ise büyükşehrin bayındır dairesi başkanlığı, ilçe belediyeleri vazife alacak. doğrusu ‘biz yaptık oldu yetki bizde, bundan sonrasında kimse karışamaz’ şeklinde bir mantıkla değil. Oradaki arkadaşlarımızla birlikte hareket etmeye devam edeceğiz.”
Özhaseki, müracaatların yoğun olduğu yerlerde yeni ofislerin açılabileceğini de sözlerine ekledi.
“Tip projeler hazırlayacağız”
Özhaseki, aynı binadaki hak sahiplerinin anlaşmalarına ilişkin olarak da şu şekilde konuştu:
“Bir apartmanda oturan yurttaş içinde kaç kişiyse bir araya geldiklerinde yarıyı geçen oranda anlaştıklarında ve bir müteahhide bu işi vermek istediklerinde, tip sözleşmelerini hazırlayacağız. doğrusu yurttaş hukuki olarak, bir olasılık ileride kendi aleyhine doğabilecek bazı durumları düşünemezse diye tip projeler hazırlayacağız. Böylece vatandaşlar, yereldeki müteahhitlerle oldukça rahat anlaşabilecekler. Peki iş devam ederken müteahhit sıkıntıya girip ayrılırsa ne olacak? Devreye biz TOKİ olarak gireceğiz, evlerini biz tamamlayacağız. Her türlü güvence içinde yurttaş orada anlaşmalarını yapabilecek.”
Bakan Özhaseki, projenin bilhassa maliyet açısından yarar sağlayacağına, şehirlerin ekonomik yaşamının canlandırılacağına, yeni istihdam alanlarının oluşturulacağına, şehirlere dönüşlerin olacağına, bölgesel sivil mimari tasarım çeşitliliğinin artacağına dikkati çekti.
mahalli mühendis, mimar ve müteahhitlerin de bu süreçte devreye gireceğini vurgulayan Özhaseki, “Bakanlık olarak, tüm bayındır inşaat faaliyetlerinde ruhsat aşamasından bitim aşamasına kadar, meskene kadar yurttaş içine oturuncaya kadar her türlü safhada, elindeki imkanları net olarak sıfır hoşgörü prensibiyle kullanıp sonuna kadar denetlemeye ve işin başlangıcında durmaya devam edeceğiz.” şeklinde konuştu.
Konutların yerinde dönüşümü için her insanoğlunun desteğine gereksinimleri bulunduğunun altını çizen Özhaseki, ofislere gelip, görüşmeleri mevzusunda vatandaşlara çağrıda bulunmuş oldu.
Her türlü harçtan muaf olunacak
Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Bakan Özhaseki, kredinin iyi mi kullandırılacağına ilişkin sual üzerine, “yurttaş burada her türlü harçtan muaf olacak. Eğer bir binada birkaç kişi var ise, örnek olarak 5 kattan oluşan bir binada 10 kişi oturuyorsa, evleri yıkılmışsa onlar kendi aralarında anlaştıklarında bir müteahhitlik grubuna muvafakat verecek. Muvafakat verilen kişiyi muhatap alıp, daha sonrasında inşaat yapıldıkça kredi ve bağışlama miktarını ödemeye devam edeceğiz.” diye konuştu.
Özhaseki, ödemelerin bölümler halinde, iş yapıldıkça verileceğini belirterek, şunları söylemiş oldu:
“Ortak hesaba vereceğiz parayı. Ola ki bina içinde bir kişi itiraz etti ve katılmadı, iki kişi ‘ben istemiyorum’ dedi. öteki insanları bekletmeye de hakkı yok onun. doğrusu bir binada 20-25 kişi varken bir kişinin itiraz etmesiyle onu durduramayız. O süre o kişinin de muvafakatı var şeklinde kabul edip ortak hesabı onun adına da yatıracağız. İnşaat bitene kadar biz bu miktarı kullandıracağız. Sonrasında ise kredi miktarını senetlere bölüp kendilerinden alacağız. 2 yıl ödemesiz, 10 yıl vadeli olacak ve faiz de olmayacak. Bunu biz Maliye Bakanımızla, İçişleri Bakanımızla, Cumhurbaşkanı Yardımcımız Cevdet Bey’in başkanlığında meydana getirilen toplantılarda netleştirdik. Bunun teknik emekleri devam ediyor, iyi mi ödeneceği, nereden hususu birazcık da devletin işi. yurttaş rahat olsun, devlet bu tür hibeler ve kredilerle kendi evini yapmış olup oturabilmelerini istiyor.”
Bir taraftan biriki alanlardaki inşaatların devam ettiğinin de altını çizen Özhaseki, “Bulabildiğimiz her yerde bunu devam ettireceğiz esasen. fakat ilk etapta o biriki alanda yaptığımız konutları bir taraftan yapı yasağı getirdiğimiz yerlerdeki vatandaşlara vermek daha doğru olacak.” diye konuştu.
biriki alanlarla ilgili daha önceki uygulamada meydana getirilen işin yarısının bağışlama edilmesi, yarısının da kredi şeklinde dönüşümü bulunduğunu anımsatan Özhaseki, “Burada da neredeyse aynı prensibi belirliyoruz. 100 metrekarelik evin bugünkü piyasa şartlarında yapılabileceği fiyatı çıkardık. Onun yarısını kredi olarak yarısını da bağışlama olarak vermeye devam ediyoruz.” açıklamasında bulunmuş oldu.
Yeni yasal düzenlemeler gündemde
Bölgede nitelikli eleman problemi yaşandığına ilişkin sual üzerine de Özhaseki, 75 ilden o illere iş mevzusunda büyük rağbet bulunduğunu söylemiş oldu.
Özhaseki, gelecek günlerde dönüşümle ilgili yeni yasal düzenlemelerin yapılacağını belirterek, “kim bilir daha sert, güvenlikçi tedbirler ortaya çıkacak. İnşallah gelecek günlerde herhangi bir sorun olmasın, canlarımız yanmasın diye de alacağımız tedbirleri açıklamaya devam edeceğiz.” dedi.
Bölgede yıkılan okulların durumlarına ilişkin soruya karşılık bu mevzuda ilgili Bakanlıklarla emek harcamalar yapıldığını anımsatan Özhaseki, “Gerek biriki alanlar gerekse yerinde dönüşüm yaptığımız yerlerle ilgili de projeler geliştiriyoruz. ulusal Eğitim Bakanımızla da mutabık kaldık. gelecek günlerde de bir olasılık başka bir kampanyayı da başlatacağız. Başka bir modeli de orada deneyeceğiz ve birlikte açıklayacağız.” diye konuştu
15 Temmuz’da müracaatları almaya başlayacağız
Bakan Özhaseki, yapım ve dönüşüm ofislerine başvuruların ne süre olacağına ilişkin sual üzerine, şunları kaydetti:
“Arkadaşlarımızla karar verdik. Yerlerini tespit ettiler. Şimdi içerideki yazıhane malzemeleri vesaire diziliyor. büyük olasılıkla 15 Temmuz olarak öngörüyoruz. 15 Temmuz’da hepsinde birden müracaatları almaya başlayacağız yada informasyon almak için müracaat eden vatandaşlarımızı da bilgilendireceğiz.”
Yerinde Dönüşüm Projesi kredi ve bağışlama bilgileri
Afetzedelerden kendi yapısını yerinde yapmak isteyenlere konutları için 500 bin lira, işyerleri için de 250 bin lira bağışlama verilecek. Vatandaşlar konut büyüklüklerine bakılırsa 500 bin lira ile 800 bin lira içinde, işyeri büyüklüklerine bakılırsa de 250 bin lira ile 500 bin lira içinde kredi kullanabilecek
Konut kredileri, brüt inşaat alanı 100 metrekareye kadar olan konutlar için 500 bin lira, brüt inşaat alanı 101-150 metrekare olan konutlar için 700 bin lira, brüt inşaat alanı 151 metrekare büyük olan konutlar kredi tutarı 800 bin lira olacak.
İşyeri kredi tutarları ise, brüt inşaat alanı 50 metrekare olan işyerleri için 250 bin lira, 51–100 metrekare içinde olan işyerleri için 400 bin lira, 101 metrekareden büyük olan işyerleri için kredi tutarı 500 bin lira olarak belirlendi.
bağışlama ve krediler de inşaatın ilerleme seviyesi tespit edilerek hak edişlere bakılırsa verilecek. Mülkiyeti tüzel kişilere ilişik olanlar da bağışlama ve kredi desteğinden faydalanabilecek.
bağışlama ve kredi imkanından yararlanmak isteyen hak sahipleri, Hatay’da Antakya, Defne, İskenderun/Belen, Kırıkhan, Samandağ ve Hassa’da, Kahramanmaraş’ta Dulkadiroğlu, Onikişubat, Elbistan, Pazarcık, Türkoğlu ve Afşin’de, Malatya, Yeşilyurt, Battalgazi Doğanşehir’de, Adıyaman’da Merkez, Gölbaşı, Besni ve Kahta’da, Gaziantep’te İslahiye ve Nurdağı’nda açılacak 22 Yapım ve Dönüşüm ofisine müracaat edebilecek.
ek olarak birden fazla dairesi olup da evli evlatları bu dairelerde oturanlar da gerçek sahibi sayılacak ve projeden faydalanabilecek.
tüm binaya haiz olan vatandaşlar da bir dairesi için bağışlama alabilecek, öteki daireler için de 3 daireye kadar kredi alabilecek.